افزایش حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴ و تأثیرات آن بر اقتصاد و معیشت کارگران

حداقل دستمزد کارگران یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصادی و اجتماعی است که مستقیماً بر معیشت نیروی کار و شرایط زندگی خانوارها تأثیر می ‌گذارد. هر ساله شورای عالی کار با بررسی وضعیت اقتصادی، تورم، و قدرت خرید مردم، میزان افزایش حداقل دستمزد کارگران کارگران را تعیین و اعلام می‌ کند. این تصمیم ‌گیری با مشارکت سه ‌جانبه نمایندگان دولت، کارفرمایان و کارگران صورت می ‌گیرد تا توازن میان منافع تمامی طرفین حفظ شود.

در سال 1404، پس از برگزاری 335 جلسه شورای عالی کار و انجام مذاکرات گسترده، در نهایت افزایش 45 درصدی حداقل دستمزد ماهانه تصویب شد. این افزایش در راستای بهبود وضعیت معیشتی کارگران و کاهش اثرات تورم در کشور انجام شده است. در این مقاله از گلدنفا، جزئیات این افزایش دستمزد کارگران، تصمیمات شورای عالی کار، و تأثیرات آن بر شرایط اقتصادی کشور بررسی خواهد شد. در مقاله گذشته به معرفی ۵ پیشنهاد پرسود سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۴ پرداختیم.

افزایش حداقل دستمزد کارگران در سال 1404

بر اساس مصوبه شورای عالی کار، حداقل دستمزد ماهانه در سال 1404 به 10 میلیون و 399 هزار تومان افزایش یافت که در مقایسه با سال قبل، رشد 45 درصدی را نشان می ‌دهد. این افزایش در شرایطی صورت گرفته که کمک هزینه مسکن در سطح قبلی باقی مانده و تغییراتی در سایر مزایای کارگران نیز اعمال شده است.

میزان دستمزد کارگران و مزایا برای گروه‌های مختلف کارگران

• حداقل دستمزد کارگران کارگران مجرد: 10 میلیون و 399 هزار تومان
• حداقل دستمزد کارگران کارگران متأهل بدون فرزند: 13 میلیون و 300 هزار تومان
• حداقل دستمزد کارگران کارگران متأهل دارای دو فرزند: 16 میلیون و 350 هزار تومان
• پاداش کار ماهانه: 2 میلیون و 200 هزار تومان

این افزایش دستمزد کارگران در شرایطی صورت گرفته که به گفته احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، قدرت خرید کارگران در دو سال گذشته حداقل 20 درصد کاهش یافته بود. از این ‌رو، تصمیم شورای عالی کار به عنوان یک اقدام حمایتی برای بهبود سطح زندگی کارگران تلقی می ‌شود.

جزئیات مصوبه شورای عالی کار در مورد دستمزد 1404

جلسه نهایی شورای عالی کار در محل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد و پس از بررسی پیشنهادات مختلف، تصمیمات زیر به تصویب رسید:

1- تعیین حداقل دستمزد روزانه

حداقل دستمزد روزانه کارگران در سال 1404 3 میلیون و 463 هزار و 656 ریال (معادل 346 هزار و 365 تومان) تعیین شده است. این مبلغ برای کارگران تمام ‌وقت، پایه دستمزد کارگران ماهانه را تشکیل می‌دهد.

2- افزایش دستمزد کارگران سایر سطوح مزدی

کارگرانی که دستمزد کارگران آن‌ها بالاتر از حداقل دستمزد تعیین‌ شده است، از افزایش 32 درصدی دستمزد کارگران به اضافه 310 هزار و 535 ریال (31 هزار و 53 تومان) بهره‌مند خواهند شد.

تبصره‌ ها:

• کارگران مشمول طرح ‌های طبقه ‌بندی مشاغل نباید دستمزد کارگرانی کمتر از حداقل دستمزد تعیین ‌شده دریافت کنند.
• کارفرمایان می توانند در صورت دریافت مجوز از وزارت کار، دستمزد کارگران بیشتری از میزان مصوب پرداخت کنند.

3- تعیین نرخ پایه سنواتی

برای کارگرانی که حداقل یک سال سابقه کار دارند، نرخ پایه سنواتی روزانه 94 هزار ریال (9400 تومان) تعیین شده است.

جزئیات نرخ پایه سنواتی برای گروه‌های شغلی مختلف:

• حداقل نرخ برای گروه‌های شغلی پایین: 94 هزار ریال (9400 تومان)
• حداکثر نرخ برای گروه‌های شغلی بالا: 99 هزار و 600 ریال (9960 تومان)

این مبلغ برای کارگرانی که در طرح‌های طبقه‌بندی مشاغل قرار دارند، بسته به گروه شغلی متغیر خواهد بود.

4- کمک هزینه اقلام مصرفی و حمایت از معیشت خانوار

یکی از مهم‌ترین مصوبات شورای عالی کار، تعیین کمک هزینه معیشتی برای خانوارهای کارگری است. این کمک هزینه که تحت عنوان "مزایای رفاهی و تشویقی" شناخته می‌شود، مبلغ 2 میلیون و 200 هزار تومان در ماه تعیین شده است که کارفرمایان موظف به پرداخت آن خواهند بود.

5- کمک هزینه مسکن کارگران

کمک هزینه مسکن برای کارگران بدون تغییر نسبت به سال گذشته، 900 هزار تومان در ماه تعیین شده است. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که بسیاری از کارشناسان اقتصادی خواستار افزایش این مبلغ متناسب با نرخ تورم در بخش مسکن بودند.

6- کمک هزینه ازدواج کارگران

یکی دیگر از مصوبات شورای عالی کار، تعیین کمک هزینه ازدواج برای کارگران متأهل است. این مبلغ 500 هزار تومان در ماه تعیین شده و بدون در نظر گرفتن جنسیت، به تمامی کارگران متأهل پرداخت خواهد شد.

7- اجرای مصوبه برای کارگران مشمول قانون کار

این مصوبه برای تمامی کارگران مزدبگیر تحت پوشش قانون کار لازم‌الاجرا خواهد بود. دستورالعمل نحوه اجرا و پرداخت دستمزد کارگران مطابق با قوانین بیمه بیکاری و غرامت خدمت از سوی اداره کل روابط کار ابلاغ خواهد شد.

8- استثناهای مصوبه

• دانشجویان و دانش‌آموزانی که در تعطیلات تابستانی در واحدهای مشمول قانون کار فعالیت می‌کنند، شامل این مصوبه نخواهند شد.
• کارفرمایانی که بخواهند دستمزد کارگران بیشتری از حداقل تعیین‌شده پرداخت کنند، می توانند با دریافت مجوز از وزارت کار، میزان پرداختی خود را افزایش دهند.

تأثیرات افزایش حداقل دستمزد بر اقتصاد و معیشت کارگران

تصویب افزایش 45 درصدی حداقل دستمزد کارگران تأثیرات مختلفی بر اقتصاد کشور خواهد داشت:

1- بهبود قدرت خرید کارگران

افزایش 45 درصدی دستمزد در شرایطی انجام شده که نرخ تورم در سال‌های اخیر تأثیر مستقیمی بر کاهش قدرت خرید کارگران گذاشته است. این افزایش می‌تواند تا حدی این کاهش را جبران کرده و وضعیت معیشتی خانوارهای کارگری را بهبود بخشد.

2- فشار بر کارفرمایان و کسب‌ و کارها

اگرچه افزایش دستمزد کارگران کارگران گامی در جهت حمایت از نیروی کار است، اما ممکن است فشار اقتصادی بیشتری به کارفرمایان و واحدهای تولیدی وارد کند. برخی از کارفرمایان ممکن است به دلیل افزایش هزینه‌های نیروی کار، اقدام به تعدیل نیرو کنند که این امر می‌تواند باعث افزایش نرخ بیکاری شود.

3- افزایش تقاضا و رشد اقتصادی

افزایش دستمزد می‌تواند به افزایش قدرت خرید و در نتیجه افزایش تقاضا در بازار منجر شود. این موضوع ممکن است باعث رشد اقتصادی و رونق کسب‌وکارها شود.

4- احتمال افزایش نرخ تورم

یکی از نگرانی‌های اصلی کارشناسان اقتصادی، تأثیر افزایش دستمزد کارگران بر نرخ تورم است. اگر افزایش دستمزد کارگران بدون افزایش بهره‌وری همراه باشد، ممکن است منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات شده و در نهایت تورم را تشدید کند.

افزایش حداقل دستمزد در سال 1404، اقدامی مهم در راستای حمایت از کارگران و بهبود شرایط معیشتی آنان است. با این حال، برای جلوگیری از عواقب منفی مانند افزایش نرخ بیکاری و فشار به کارفرمایان، لازم است سیاست‌های حمایتی مناسبی در بخش تولید و اشتغال در نظر گرفته شود. دولت و بخش خصوصی باید با همکاری یکدیگر به دنبال راه‌حل‌هایی برای افزایش بهره‌وری و تثبیت اقتصاد کشور باشند تا این افزایش دستمزد تأثیر مثبتی بر رفاه عمومی و رشد اقتصادی کشور داشته باشد.